Het kevertje en de reiziger zonder thuis

(Dit laatste verslag heb ik een tijdje geleden geschreven, dus de tijdsspan klopt misschien niet helemaal meer. Inmiddels ben ik begonnen met mijn studie op University College Utrecht.

Voor de foto's van mijn reis kunnen jullie terecht op mijn facebook, de albums staan vermeld onder de naam The Big Trip (Part 1, 2, 3, 4...). Verder heb ik ook een publieke fotoblog, waar ik zo nu een dan een kleine selectie van mijn favoriete of bewerkte foto's plaats. De site gaat nu onder de naam: http://struckbywanderlustx.blogspot.com )

-----------
De reis naar het vliegveld verliep iets minder soepel dan verwacht, nadat ik de boot van de Perhentian eilanden naar Kuala Besut had genomen. Ik had enigszins een reisplan, maar doordat ik tot het uiterste in Perhentian Kecil was gebleven had ik wel weinig speling. Het idee was om met de taxi naar de Maleise grens te rijden, de brug per voet over te steken en na de Thaise immigratie de nachttrein te nemen, direct naar Bangkok. Ik zou daar dan nog anderhalve dag hebben om de spulletjes te kopen die ik eerder deze reis had gezien, maar toen nog niet mee kon nemen en om nog wat dingen te bezichtigen waar ik de vorige niet aan toe was gekomen, waarna ik vanuit Bangkok terug naar Amsterdam zou vliegen.

Dit ging allemaal iets anders dan gepland. Namelijk toen ik de brug overgestoken had en bij de Thaise immigratie dienst arriveerde werd mij de toegang tot het land geweigerd. Ik begreep er helemaal niets van en ging in discussie met de douane, die mij niet eens uit wilde leggen waarom. Ik heb nog nooit zulke botte en onvriendelijke mensen ontmoet en werd gewoon bijna het gebouw uit gebonjourd. Met een hangend hoofd keerde ik terug naar de Maleise grens, waar mij verteld werd dat de huidige 'overheid' (de militaire eenheid, zie mij vorige verslagen over Thailand) een week geleden besloten had om de grenzen voor Visas on Arrival dicht te gooien en je dus ineens van te voren een visum aan had moeten vragen bij de ambassade. Later bleek ook dat hier helemaal niets over op het internet stond, geen nieuwsberichten, niks. Alleen een aantal oude documenten die ineens waren aangepast, dat wil zeggen dat bijna alle Europese en een groot aantal andere democratische landen van de lijst van Visas on Arrival waren geschrapt. Een volgend probleem was dat ik geen Maleis contant geld meer op zak had en dus de chauffeur moest overhalen me eerst naar een bepaalde bank te brengen zodat ik hem überhaupt kon betalen. Niet echt soepel nee. Een uur later stond ik weer in Kota Bharu met mijn handen in het haar. Wat moest ik nu dan doen? Ik besloot het adres van de Thaise ambassade op te zoeken zodat ik misschien diezelfde of de volgende dag over een Thais visum kon beschikken. De zoektocht naar gratis wifi was al lastig genoeg, omdat alle eetgelegenheden gesloten waren in verband met de Ramadan en dus bevond ik me op de stoeprand voor een met kettingen vergrendelde McDonalds. Na eenmaal het adres gevonden te hebben kostte het me een ondervraging aan tientallen taxi chauffeurs voordat iemand ook maar enig idee had waar ik het over had. De man die mij wel wist te vertellen welke richting de ambassade was voegde er ook aan toe dat hij gesloten was in het weekend. Het was zaterdag, dus een visum om op tijd in Bangkok te zijn zat er niet in. Verslagen keerde ik terug naar het hostel waar ik twee weken eerder werd begroet met ratten, een verloren WK wedstrijd en kip met maden. Kota Bharu. Oh, wat had ik een bloedhekel aan die stad.

Dat het leven van een reiziger niet alleen maar uit rozengeur en maneschijn bestaat wist ik al, maar gelukkig werd ik ook door een eerdere levensles van dit jaar op het matje geroepen: voor elk probleem is er een oplossing! Met wat hulp vanuit Nederland en een hoop mailtjes en telefoontjes wisten we uiteindelijk mijn vlucht te vervangen door eenzelfde vlucht met Kuala Lumpur als vertrekplaats. Het kostte wat duiten extra, maar het was altijd nog goedkoper dan een lange vlucht van Kota Bharu via KL naar Bangkok, om vanaf daar via Dubai naar Amsterdam te vliegen. Zo won ik ook nog een dagje extra in Kota Bharu en bleken er in deze lelijke stad toch nog een paar culturele hoogtepuntjes verscholen te zitten. Ik stond de volgende ochtend extra vroeg op, zodat ik naar de Pasar Seni (Centrale Markt) kon, waar families en restauranthouders hun verse ingrediënten halen. Het ruikt er misschien naar rottend vlees en vis en lopen er overal ratten rond, het is wel een kleurrijk en vrolijk spektakel. Het is erg groot en vooral het gebied van verse groentes en fruit is leuk om te bekijken. Het complex bestaat uit meerdere verdiepingen met een grote balustrade, vanaf waar je geweldige plaatjes kunt vast leggen en rustig een kijkje kunt nemen in het dagelijks leven van de lokale bevolking zonder dat iemand zich er aan stoort. 's Middags maakte ik een lange wandeling waarbij ik geloof ik alle straten van het stadje heb gezien en nog een stukje van de rivier. Het was de start van de laatste week van de Ramadan en om die reden hield men een groot traditioneel voedselfestijn in het voetbalstadion. Vasten en voedselfestijn, dat klinkt misschien heel onlogisch, maar in deze grote open bazaar vol lekkernijen halen de mensen hun lievelingsgerechten voor na zonsondergang. Wie mij een beetje kent weet dat ik zo’n gelegenheid nooit over kan slaan! Je kunt er zoveel halen als je wil en het is zeker leuk als je een paar locals vind die je alle verschillende gerechten laten zien, maar zorg er wel voor dat je je eten daar niet op eet. Voor alle vastende mensen kun je op zo’n moment geen grotere belediging bedenken. Ik haalde er murtabak, een met currykruiden gekruid gehaktgerecht, ingepakt in een jasje van ei. Ook probeerde ik de blauwgekleurde rijst waar Kota Bharu bekend om staat en haalde ik nog wat andere dingen voor onderweg.

Met de nachtbus vertrok ik naar Kuala Lumpur waar ik weer midden in de nacht aankwam in Bukit Bintang, net als de vorige keer. Gelukkig was ik ditmaal niet verdwaald en kon ik direct naar hetzelfde hostel lopen, waar ik met open armen werd ontvangen door dezelfde receptionisten waar ik de vorige keer het WK mee had gekeken en konden we even gezellig bijkletsen. Uiteindelijk had ik nog een volle dag in KL, doordat mijn vlucht pas de volgende ochtend zou vertrekken. Zo kon ik toch nog een aantal mooie beeldjes, souvenirs en cadeaus halen bij de Pasar Seni en had ik een heerlijk rustig dagje shoppen en eten. Ik genoot van een Indische soto ayam als lunch, net zoals mijn mama die maakt, en verorberde 's avonds een Indiaas buffet. Heerlijk! De volgende ochtend vroeg nam ik de bus naar het vliegveld en toen drong het echt tot me door. Mijn reis was afgelopen. Met een bitterzoet gevoel stapte ik in het vliegtuig dat via Dubai naar Amsterdam vloog.

Na een uur of zestien gevlogen te hebben was Amsterdam in zicht, en daalden we tijdens een ondergaande zon, terwijl het Hollandse lappendeken landschap zich voor ons ontvouwde. De Cambodjaanse man naast me was door het dolle heen "Het is nog licht en het is half negen 's avonds? Je liegt. Je liegt! Ik kan mijn ogen niet geloven!" Ik moet toegeven dat het er zo toch een stukje mooier uit zag dan ik me kon herinneren. Een bitterzoet, maar warm welkom. En dat tweede kreeg ik zeker! Terwijl ik het 'Nothing to declare' bordje voorbij liep zag ik mijn paps, mams en oma en ook mijn lieve vriendinnen Linde, Sifra en Vera die vrolijk met een spandoek stonden te zwaaien. "Onze gekke Sanne is weer Thui(j)sman!"

De weken na mijn terug komst besteedde ik met name aan leuke dingen doen met vrienden en familie, even bijkletsen, de nodige feestjes bijwonen en gewoon lekker thuis zitten, want dat geeft na zo'n lange tijd toch wel een rustgevend gevoel. Ik moest (en moet – het is inmiddels bijna oktober) er heel erg aan wennen om weer terug te zijn, het was misschien wel de grootste cultuurshock dusver. Terwijl iedereen in bikini liep, was ik aan het bibberen in mijn XL trui en olifantenbroek en werd ik de eerste paar dagen steeds op de verkeerde tijdstippen wakker. Maar vooral het leventje hier, dat vond ik eerst maar niks en ook nu heb ik er nog steeds een beetje moeite mee, het is geen makkelijke omschakeling. Ik zei het al toen we in de auto terug van Schiphol reden en we langs Kapelle en Kattendijke kwamen, er is hier helemaal niets veranderd! Met name mijn 500 man tellende dorpje, dat zag er nog exact zo uit als toen ik weg ging, wat me het gevoel gaf dat ik niet weg was geweest. Raar is dat. En ook het feit dat ik toen nog niet wist wat ik komend jaar zou gaan doen, het was allemaal nogal verwarrend. Ik was er al vanuit gegaan dat ik niet meer toegelaten zou worden in Utrecht, omdat ik na zo lang waitlisted te hebben gestaan nog steeds niets gehoord had en het was al bijna augustus. Mijn tweede studiekeus, leek me op zich wel leuk maar haalde het natuurlijk niet qua enthousiasme bij de eerste keuze en eigenlijk wilde ik niets liever dan direct mijn backpack vullen en terug op het vliegtuig stappen naar Maleisië. Ik was die opmerking "Wakker worden Sanne, je bent weer terug in de realiteit." zo spuugzat, met name dat laatste woordje. ‘Realiteit.’ Welke realiteit? Durf je mij nou te vertellen dat mijn jaar een grote grap is geweest? Misschien is het niet jouw realiteit, maar wel de mijne. Gelukkig werd aan het begin van de maand die sleur doorbroken, toen ik het onverwachtse en fantastische nieuws kreeg dat ik toch nog was toegelaten op University College Utrecht! Ik was eerst nog een beetje in shock en in de war, maar na een paar uurtjes begon ik er steeds meer zin in te krijgen en nu heb ik dat helemaal! Dus vanaf september mag ik mij ineens een studente Liberal Arts and Sciences noemen en daar ben ik stiekem best een klein beetje trots op. "Luck is on my side," denk ik soms, op het laatste moment pakt alles toch weer goed uit. Ik zag al hele toekomstvisies: goed sparen, hard werken naast school en geen kleren kopen, ik neem me voor om zo elke zomer en winter een spaarpotje klaar te hebben staan en op die manier een (verre) reis te kunnen maken, want een ding is duidelijk: ik doe niets liever! Alles loopt op rolletjes, ik heb mijn bestemming voor deze winter al klaarliggen. UC gunt ons namelijk vijf weken vrij met de Kerst en ik ben van plan om die weer lekker onder de Aziatische zon door te brengen, dus ik ben weer helemaal in goede sferen! Dus kom maar op met die studie!

--------------------

Men spreekt van de travelbug. Het dranggevoel na terugkeer van een reis om linea recta weer te vertrekken. Het kriebelende gevoel dat 'thuis' je thuis niet meer is, of laat ik zeggen: niet je enige thuis is. Je wilt weer op pad, nieuwe dingen ervaren. Als dat beest je eenmaal te pakken heeft, dan laat dat gevoel je ook niet meer los. En hoe lullig het ook klinkt, zodra je weer op 'eigen bodem' staat, wil je er direct weer weg. Iets wat nu ontzettend aan me knaagt, nu ik met mijn studie begonnen ben. Ik heb het naar mijn zin hier en het is een mooie kans die ik gekregen heb, maar wat een ongelooflijke omschakeling. Ik had het idee dat ik alweer aardig aan Nederland gewend was, maar toen ik eenmaal op één september mijn lokaal binnen liep kwam dat toch als een klap aan en wilde ik het liefste direct de deur weer uit rennen en op de trein naar het vliegveld stappen. Ik voelde me zo onwennig 'thuis'. Dat ik geen persoon ben om met een kantoorbaan door het leven te gaan, dat wisten we al en dat zal ik ook nooit worden. Na een hoop nagedacht te hebben, kwam ik tot de volgende conclusie. Het begin van mijn studiejaar is inderdaad het einde van mijn tussenjaar, maar niet het einde van mijn reis. Die is slechts net begonnen en zal zo lang als ik leef door blijven gaan. Ik heb besloten om mijn studie dus niet te zien als een 'terug naar de realiteit' blokkade zoals iedereen me dat idee op probeert te leggen, maar het is slechts een tussenstop. Een nuttige, interessante tussenstop, want met het curriculum (dit semester te beginnen met anthropology, human geography en comparative media studies) dat ik samengesteld heb kan mijn blik alleen maar verruimd worden. Dat is iets waar ik met het reizen veel profijt van zal hebben en wat mij ook genoeg schrijfstof en observatiemateriaal zal geven voor in de toekomst, want daar ben ik dit jaar wel achter gekomen: hoe geweldig ik het schrijven ben gaan vinden en de leuke reacties die ik er op heb gekregen. Wie weet zie ik mezelf op den duur wel in de schrijfwereld! Kortom, een leuke tussenstop, dat is een idee waar ik wel mee kan leven denk ik. Bovendien is het een hartstikke leuke school met een actief sociaal leven op de campus. De zin zit er inmiddels dus weer in, zeker nu ik weet dat deze opleiding door de lange vakanties goed te mengen valt met mijn reislust. Ik heb namelijk al plannen om in december terug naar Azië te vertrekken, waarschijnlijk naar de Filipijnen. En over drie jaar pak ik de draad gewoon weer op en ga ik verder waar ik gebleven was en neem ik die reiskever trots op mijn schouder mee. De wijze woorden van M. Palin vertelde mij "Once the travelbug bites there is no known antidote. And I know that I shall be happily infected for the rest of my life." Dus mam, die backpack hoef je voorlopig nog niet naar zolder te brengen!

Deze reis is een ontzettende bijzondere, mooie en leerzame ervaring geweest. Ik zou jullie graag duidelijk willen maken hoeveel indruk dit jaar op mij heeft gemaakt, maar de woorden schieten mij tekort. Ik zou boekdelen kunnen schrijven! Of in feite, dat heb ik met deze verslagen eigenlijk al gedaan, want toen ik het totaal 'even' voor oma wilde printen bleek ik toch al ruimschoots aan de 140 pagina's te zitten. Het is heerlijk om iedereen weer te zien, lekker bij te kletsen en ieders vragen te beantwoorden, maar er zijn wel specifiek twee lastige vragen die mij de afgelopen weken zijn gesteld.

Te beginnen bij "Wat vond je de mooiste plaats?" of "Wat was het leukst?". Wow. Dat kan niet beantwoorden. Elk land en elke plaats is verschillend en meestal niet te vergelijken. Ze zijn allemaal mooi om hun eigen karakteristieke redenen en daarbij spelen de ervaringen die ik er gehad heb een grote rol. Nieuw-Zeeland is een prachtig land met een ruige natuur en een oneindige variatie. Dat moment dat ik op de top van een berg stond en keek naar een gletsjer, de besneeuwde bergen, het regenwoud, de langgerekte weides met schapen, het strand, de oceaan... Onbeschrijfelijk hoeveel je er binnen een oogopslag kunt zien. Thailand, een land met twee gezichten. Een bijzondere cultuur met fantastisch eten en mooie verhalen, maar ook de paradijselijke eilanden, waar de feestjes op witte stranden tot zonsopgang door gaan. "You can shake the sand from your feet, but not from your soul." En dan het land wat mij het meest geraakt heeft, Laos. Het vrijwilligerswerk, het contact met de dorpelingen en de wederzijdse leerervaring. Een onderontwikkeld, derdewereldland wat geschonken is met een van de warmste, eerlijkste volkeren die je je maar in kunt denken, en waar geluk niet hand in hand gaat met vermogen en succes. China, een land vol bijzonderheden en rariteiten. Een land met uitersten voor alles, mens en natuur en wat dag na dag fascinerend blijft. Om over de taal nog maar te zwijgen. Taiwan, oud en vertrouwd, vol lieve mensen en gezellige reünies. Terug naar Thailand, omdat ik er maar geen genoeg van kon krijgen en tot slot Maleisië. Met haar diepe regenwouden en jungles. Met haar bijzondere mix van nationaliteiten en origines. Je weet nooit wat of wie er op je pad komt, maar Maleisië had mij geen mooier eind van mijn reis kunnen schenken.

En dat geldt eigenlijk voor alle bestemmingen, ze waren bij kange na niet zo speciaal zonder de mensen waarmee ik de ervaringen beleefd heb. Sommigen kende ik een dag, met anderen ging ik weken op pad. Met een aantal had ik meer tijd door willen brengen dan mogelijk was, maar zij zijn vrienden voor het leven geworden. Sommigen zie ik binnenkort al terug, andere over een tijdje. En de rest, wie weet! De wereld is klein. Mijn reis was niet hetzelfde geweest zonder deze mensen. Ik genoot van de vrijheid, maar genieten doe je samen. Zoals Christopher McCandless, hoofdpersoon in mijn favoriete boek, beschreef "Happiness is only true when shared."

De tweede vraag die mijn gesteld werd was "Wat heb je gedaan dit jaar?" Jeetje, wat ik gedaan heb tijdens het meest gebeurtenisvolle jaar van mijn leven... Daar vraag je me wat zeg. Ik heb bekeken, bezocht, gesport, gewandeld, gegeten, geslapen, gezwommen, gezond, gebungyjumped, gedoken, gekayakt, geklommen, gedanst, ge-, ge-, ge-. Of misschien iets dieper. Ik heb gezien, gevoeld, geproefd, ontmoet, liefgehad, beleefd, gelachen.

Maar het echte antwoord? Ik heb meegemaakt, ik heb vrijheid ervaren, ik heb genoten.

Ik heb geleefd.